Wat is er toch met de leeuw gebeurd sinds Androclus? Voor cultuurbarbaren: Androclus was een ontsnapte Romeinse slaaf die drie jaar lang samenleefde met een leeuw, nadat hij het dier van een pijnlijke stekel in zijn poot had verlost. Androclus werd gegrepen en voor de leeuwen geworpen in het Circus Maximus. De grootste en vervaarlijkste leeuw van allemaal viel stil toen hij Androclus zag en begon hem liefkozend te likken. Androclus werd op last van het joelende volk vrijgelaten en kreeg 'zijn' leeuw ten geschenke (zie voor het volledige verhaal hier).
Waar ik op doel staat in dat ene zinnetje: 'Sed praeter alia omnia leonum’ inquit ‘immantas admirationi fuit praeterque omnes ceteros unus.' In vertaling: 'Maar meer dan alle andere dingen’ zegt hij ‘was de ongetemdheid van de leeuwen te bewonderen en dan vooral die van één.'
Tweeduizend jaar 'verder' zien we de 'ontembare' leeuw (of tijger) kunstjes doen op last van een werkgever (m/v) met een zweep. Alleen het joelende volk is gebleven.
De verklaring dient gezocht te worden in de technologische 'vooruitgang': vuurwapens. We veroverden er de Amerika's mee, alsmede grote delen van Azië en Afrika. Tegelijkertijd verloren we er onze angst voor grote roofdieren door. Als weldenkende moordaap liep je daar met een grote boog omheen en 's nachts hield je ze met een kampvuur op afstand. Maar naarmate de geweren beter en overvloediger werden knalde je ze gewoon een kogel door de kop. Net zo makkelijk. Opgeruimd staat netjes. Leve de beschaving en de vooruitgang.
Van de overgebleven exemplaren maakten we keurige, gehoorzame werknemers in het circus. Want wie niet werkt zal niet eten. En ledigheid is des duivels oor kussen. En van hard werken is nog nooit iemand dood gegaan. En in het zweet uws aanschijns zult gij uw brood verdienen.
Voor de koppige elementen die weigerden een 'hardwerrukkunde' burger te worden bouwden we a-socialenwijken, beter bekend als wildreservaten. Rijke modelburgers mochten (wat zeg ik? mogen!) daar tegen betaling moorden en de voorraad haardkleedjes aanvullen. Om dan door de vrouwtjes thuis te worden gefêteerd als 'echte' mannen. Zie de sublieme Groucho Marx als big game hunter Captain Spaulding in Animal Crackers, hier en vooral ook hier.
Je hebt mensen die zeggen: 'Een circus zonder grote roofdieren is geen circus. Bovendien: ze worden toch goed behandeld? Bij de Romeinen werden ze afgeslacht.' Dat laatste klopt. De Romeinen waren een weerzinwekkend volkje dat niet voor niets ten onder is gegaan, zie hier.
Berlusconi en de maffia zijn directe afstammelingen van de Romeinen; de katholieke kerk, niet te vergeten, eveneens. Die heeft altijd stug volgehouden dat je dieren zo slecht mag behandelen als het je goeddunkt, omdat ze geen ziel hebben.
Laat ik maar afronden, voordat ik uit frustratie het haardkleedje (een grizzlybeer) begin op te vreten. Mijn vrouw is daar niet van gediend. Bovendien spreken de plaatjes voor zich. Een gedicht van Rilke (Der Panther, 1907) tot besluit:
Im Jardin des Plantes, Paris
Sein Blick ist vom Vorübergehn der Stäbe
so müd geworden, daß er nichts mehr hält.
Ihm ist, als ob es tausend Stäbe gäbe
und hinter tausend Stäben keine Welt.
Der weiche Gang geschmeidig starker Schritte,
der sich im allerkleinsten Kreise dreht,
ist wie ein Tanz von Kraft um eine Mitte,
in der betäubt ein großer Wille steht.
Nur manchmal schiebt der Vorhang der Pupille
sich lautlos auf -. Dann geht ein Bild hinein,
geht durch der Glieder angespannte Stille -
und hört im Herzen auf zu sein.